See for English below.
Sjamanisme is de oudste spirituele stroming in de wereld. Het is beslist geen religie maar een manier van omgaan met de mens en zijn omgeving die recht doet aan al het leven op aarde. Mijn ontmoeting met sjamanisme begint in 1995. Tijdens een workshop ergens datzelfde jaar krijg ik een folder in mijn handen geduwd met de woorden: ‘dit is iets voor jou.’ Ik las het globaal door, zag dat het met indianen had te maken en dacht: ‘denk het niet.’
Ik had toen al een heel leven achter de rug met onder andere werken in de verpleging, daarna bij een atelier voor toegepaste kunst, vervolgens Nederlands studeren en bij de overheid werken als redacteur/journalist. Na zes jaar bij de overheid te hebben gewerkt en nadat ik daar alles had gezien, begon ik in 1992 een eigen tekstbureau met de slogan, geleend van Horatius, ‘Scribendi recte sapere est principium et fons’. (Verstandig denken is oorzaak en bron van goed schrijven.) En daar was ik destijds, en dat foldertje in handen kreeg, volop mee bezig: verstandig denken. Indianen pasten daar niet zo goed bij. Een paar weken later kreeg ik de inschrijfformulieren van de School voor Sjamanisme toegestuurd. Diezelfde persoon die mij het foldertje had gegeven had mijn naam en adres doorgegeven. Na een wat zorgvuldigere bestudering besloot ik er een intakegesprek aan te wagen. En daarmee begon een nieuwe reis. Het werd een reis naar mijn ziel en een reis naar mijn hart. Dat was niet makkelijk, want niet alles van de ziel is makkelijk en niet alles van het hart gaat zomaar open.
Ik ben tien jaar verbonden geweest aan de School voor Sjamanisme, waarvan vier jaar als voorzitter. Roelien de Lange en Frans Scheerder, de oprichters van deze school, zijn mijn belangrijkste leraren. Via hen en via de lessen en ontmoetingen met indiaanse medicijnmensen, vond ik het werkelijke contact terug met mezelf, de natuur, en net zo belangrijk; de verbondenheid met de wereld waarin wij leven. Ik maak daar deel van uit en als ik een oordeel over die wereld heb, dan zal ik eerst bij mezelf te rade moeten gaan hoe en op wat voor manier ik aan die wereld deelneem. Hoe ik mij beweeg in die wereld, zo zal de wereld om mij heen bewegen. Met andere woorden: als ik me afsluit zal alles zich afsluiten naar mij. Als ik de wereld met zachtheid en begrip tegemoet treed, zal er in mijn directe omgeving een wereld met zachtheid en begrip ontstaan. Die zachtheid leven vanuit je hart is – nogmaals – geen makkelijke opgave in een wereld die vaak tegengesteld is aan zachtheid en begrip. Maar het is de enige weg naar vrede.
Over mij als sjamaan
De vraag is of ik een sjamaan ben? Laat ik het zo zeggen dat anderen mij die naam hebben gegeven. Ik voel mezelf meer een holle buis waardoor spirit kan werken. Want dat is wat er gebeurt als ik een ceremonie leidt of workshops geef. Als ik die naam gebruik, dan ben ik een Europese sjamaan. Hier opgeleid en getraind. Ik heb wel twee keer de Zonnedans gedanst bij de Lakota in Zuid-Dakota, en ik ben ook twee weken op reis geweest met Guatemalese Mayapriester om op de heilige plaatsten ceremonies bij te wonen. Ik ben in de leer geweest bij medicijnmensen en sjamanen. Waar ik uit put is onze eigen voorouders en dit land, met behulp van Indiaanse rituelen en gebruiken, omdat we onze eigen rituelen kwijt zijn geraakt en omdat ik me erg thuisvoel bij de Lakota. Zij leven vanuit hun hart.
Wat ik geleerd heb is dat, als je de weg van het hart wilt volgen, deze weg in de eerste plaats via jezelf loopt en via alles wat je bij je draagt. Om contact te maken met je hart zul je alles moeten aankijken, inclusief de pijn die je bij je draagt. En dat kan onrustbarend zijn, want pijn gaan we allemaal het liefst uit de weg. Maar zoals je waarschijnlijk wel weet kan dat niet. Hoe diep je het ook hebt weggestopt, het zal altijd een uitweg vinden. Dus het zal vooral gaan over wat je tegenhoudt jezelf te zijn. Dat te ontdekken kan je uiteindelijk brengen naar vrede met jezelf.
Persoonlijke crises ondergaan en deze overwinnen is een specifiek sjamanistisch thema. Dit wordt ook wel ‘de dood van de sjamaan’ genoemd. Het is in overdrachtelijke zin het afleggen van je oude indentiteit of loslaten van wat je niet meer nodig hebt. Via de sjamanistische technieken waarmee ik je in contact breng wordt dit proces op gang gebracht. Ik doe dus niet aan het plakken van pleisters. Ik maak open wat in jezelf dicht zit en waar je vaak uit jezelf niet aan durft te komen. Daar heb je – zoals ik uit eigen ervaring weet – hulp bij nodig. Wie een stap verder wil zetten zal uit de oude kaders moet stappen.
Sjamanen dienen een hoge graad van integriteit en standvastigheid te hebben om aan de eisen van hun taken te kunnen voldoen. Geestelijk en fysiek lijden – al dan niet opzettelijk veroorzaakt – is altijd onderdeel van de training van een sjamaan. Om standvastigheid, een verlichte identiteit te toetsen, ondergaan sjamanen psychisch en fysiek moeilijke uitdagingen, waarvan je afzonderen in de natuur (vision quest) en zonnedans er enkele zijn. In die zin passen sjamanen in de rol van de ‘gewonde heler’.
Maar dat zijn trainingen/ceremonieën, waarin je die standvastigheid en integriteit toetst in jezelf. De werkelijke uitdaging van een sjamaan ligt in het kunnen aankijken van de eigen wonden. Iets wat voor iedereen geldt natuurlijk. Het leven brengt je steeds opnieuw de mogelijkheden om dat te doen. Want ja, ik ben een gewonde heler. Ik heb wonden opzettelijk opgelopen in ceremoniën, de wonden van mijn hart en ziel zijn een ander verhaal. Ik kan zeggen dat ik ze aankijk, dat ik weet waar mijn wonden vandaan zijn gekomen en hoe ik kan vermijden dat ze in relaties en mijn werk een rol spelen. En iedere keer word ik opnieuw uitgedaagd volkomen bij mezelf te blijven. Liefde voor mezelf te hebben, mijn innerlijke man en vrouw te kennen, kleine Josje te kennen, die gewond raakte, waardoor ook oude pijn kan worden aangezien en geheeld. Dat maakt dat ik de diepte in kan met iedereen die naar me toe komt, op een veilige manier, omdat er geen oude verborgen wonden opspelen als ik door jou wordt geraakt met je verhaal.
Aho.
English
Shamanism is the oldest spiritual movement in the world. It is certainly not a religion but a way of dealing with man and his environment that does justice to all life on earth. I am from the year 1952 and my encounter with shamanism starts in 1995. So I\’m 43 when during a workshop somewhere that same year someone gave me a leaflet with the words: \’this is something for you\’. I read it globally, saw that it had to do with Indians and thought: \’don\’t think so\’.
I had already spent a whole life working, among other things, in nursing, then at a studio for applied arts, then studying Dutch and working for the government as an editor/journalist. After having worked for the government for six years and having seen everything there, I started my own text agency in 1992 with the slogan \’Scribendi recte sapere est principium et fons\’ (Thinking wisely is the cause and source of good writing.), borrowed from Horatius. And that was what I was doing back then, and saw that little leaflet: thinking sensibly. Indians didn\’t suit that attitude very well. A few weeks later I received the application forms from the School of Shamanism. The same person who gave me the leaflet had given them my name and address. After a more careful study, I decided to have an intake interview. And so began a new journey. It became a journey to my soul and a journey to my heart. That was not easy, because not everything of the soul is easy and not everything of the heart just opens up.
I spent ten years at the School of Shamanism, four of which as chairman. Roelien de Lange and Frans Scheerder, the founders of this school, are my most important teachers. Through them and through the lessons and encounters with Indian medicine people, I found the real contact with myself, nature, and just as important; the connection with the world in which we live. I am a part of it and when I have a judgment about that world, I first have to ask myself how and in what way I participate in that world. How I behave in that world so the world will move around me in the same way. In other words: when I close myself off, everything will close itself off to me. If I approach the world with gentleness and understanding, a world with gentleness and understanding will arise in my immediate surroundings. Living this softness from your heart is – again – not an easy task in a world that is often the opposite of softness and understanding. But it is the only way to peace.
About me as a shaman
The question is, am I a shaman? Let me put it this way that others have given me that name. I feel myself more like a hollow tube through which spirit can work. Because that\’s what happens when I lead a ceremony or give workshops. If I use that name, I am a European shaman. Educated and trained here. And yes, I dance with the Lakota in South Dakota, and yes, I spent two weeks traveling in Guatemala with Maya priest to attend ceremonies at the holy places. Yes, I have been trained by medicine people and shamans. But my inspiration comes from our own ancestors and this country. That is my basis.
What I have learned is, if you want to follow the path of the heart, this path primarily runs through yourself and through everything you carry within you. This means looking at everything, including the pain you have stored inside you. And that can be worrying because we all prefer to avoid pain. But as you probably know, this is not possible. No matter how deep you have hidden it, it will always find a way out. To find the deeper layers and motivations that keeps you away from being your true self, is the way we all have to go.
Undergoing and overcoming personal crises is a specific shamanic theme. This is also called \’the death of the shaman\’. It is in a metaphorical sense the release of your old identity and letting go of what you no longer need. Through the shamanic techniques with which I bring you into contact, this process is started. So I don\’t do plasters. I open up what is inside of you, something you often don\’t dare to go by yourself. As I know from my own experience, you need help with that. Anyone who wants to go a step further will have to step out of the old frameworks.
Shamans need to have a high degree of integrity and perseverance to be able to meet the requirements of their tasks. Spiritual and physical suffering – whether or not deliberately caused – is always part of a shaman\’s training. In order to test perseverance and integrity, shamans face psychologically and physically difficult challenges. Some are isolation in nature for a longer period (vision quest), sweat lodge and the sun dance. In this sense, shamans fit in the role of the \’wounded healer\’.
But these are training sessions/ceremonies, in which you test that perseverance and integrity within yourself. The real challenge of a shaman is to be able to look at his own wounds. Something that applies to everyone, of course. And life brings you the possibilities to do that over and over again. Because yes, I am a wounded healer. I have deliberately suffered wounds in ceremonies, the wounds of my heart and soul are a different story. I can say that I\’m aware of them, that I know where my wounds come from and how I can avoid having them play a role in my relationships and work. And occasionally I am still challenged to stay connected with myself. Stay tuned with myself. To love myself, to know my inner man and woman, to know the little boy inside me. This allows me to go into depth with everyone who comes to me, in a safe way, because there are no old hidden wounds if I am touched by you with your story.
Aho